در نمایشگاه 62 عکس مستند اجتماعی عکس سیاه و سفید از 8 عکاس خبری به نمایش درآمده است. [نمایشگاه گروهی عکسهای مستند اجتماعی]
حسن سربخشیان در مورد این نمایشگاه گفت: ما در یک فرصت کوتاه یک ماهه از افراد مختلف خواستیم تا در این نمایشگاه به ما بپیوندند. هشت نفر از عکاسان خبرگزاریهای داخلی و خارجی که در حوزه خبری کار میکنند به این درخواست پاسخ دادند. هدف این نمایشگاه جمع کردن عکاسان خبری کنار هم به دور از هیاهوی عکاسی خبری است.
این عکسها برای این نمایشگاه گرفته نشده است و حتی برخی از آنها در نمایشگاههای دیگری نیز نشان داده شده است اما جذابیت کافی را برای نمایش در نمایشگاه مستند اجتماعی را دارند.
عکس مستند اجتماعی از آنجایی که ماندگاری زیادتری نسبت به عکس خبری دارد، مورد توجه عکاسان و مخاطبان قرار میگیرد اما پراکندگی موضوعی آثار در این نمایشگاه یکی از نقاط ضعف آن را تشکیل میدهد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا تا کنون نمایشگاه عکس مستند اجتماعی با موضوعی واحد بین عکاسان حرفهای کشور برگزار شده است، گفت: این اتفاق تا کنون نیفتاده و نمیتوانیم به دلیل پرهزینه بودن آن این کار را بکنیم. آثار موجود در این نمایشگاه حاصل کار عکاسان خبری است که در طی یک برنامه خبری یا سفر کاری تهیه شده است. عکاسی مستند هزینهای دارد که اگر با فروش آثار بازنگردد فایدهای ندارد.
وی در مورد فروش آثار نمایشگاه مستند اجتماعی گفت: طبیعتا در اینگونه نمایشگاهها خرید و فروش آثار کمتر اتفاق میافتد. مسئله این است که این آثار باید به فروش برسد ولی به دلیل ناشناخته بودن عکاسی مستند مردم کمتر تمایل به خرید دارند.
به اعتقاد حسن سربخشیان ضعفی که در حوزه نمایش این گونه عکسها وجود دارد بر فروش آثار تاثیر میگذارد. خارج از نمایشگاهها نمیتوان این آثار را دید. به نظر من عکسهای مستند بایستی به کتاب منسجمی تبدیل شود که نشان دهنده مثلا ایران معاصر در سالهای مختلف باشد.
وی در مورد وضعیت عکاسی مستند در ایران گفت: اصلیترین موضوع در حوزه عکاسی مستند تبدیل نشدن آثار به کتابی منسجم و در نتیجه درآمدزا نشدن آن است.
در حال حاضر کتابهای موجود در بازار محدود به چند کتاب از طبیعت، عشایر و آثار تاریخی میشود که بیشتر مورد توجه توریستها است. عکاسی مستند نوعی از عکاسی است که هزینه زیادی دارد و و در صورت تبدیل شدن به کتاب هم تعداد کمی از افراد تمایل به خرید آن دارند. گسترش عکاسی مستند مستلزم توجه مسئولان فرهنگی است.
حسن سربخشیان با اشاره به برگزاری جشنواره عکس فیروزه که توسط شهرداری تبریز برگزار میشود گفت: در طی سالهای گذشته دهها جشنواره و مسابقه و نمایشگاه عکس با موضوعات مختلف برای اولین بار برگزار شده است.
اما هیچکدام از این اولینها به دومی و سومی نرسیدهاند چرا که متولی مشخصی این کار ندارد. هر سال با روی کار آمدن مدیر جدید، فرایند تولید نمایشگاههای یکبار مصرف با عنوان "اولین بار" شروع میشود.
مسئله اینجاست که در تمام جشنوارههای هنرهای دیگر مثل تئاتر، موسیقی و فیلم برای همه مراحل ساخت تا اجرای آثار متولیان هزینهای را در نظر میگیرند در حالی که یک عکاس برای شرکت در یک نمایشگاه باید از جیبش پول خرج کند، تازه معلوم آیا برونده بشود و بخشی از هزینه بازگردد یانه.
وی افزود به نظر من عکاسی مستند برای مسئولان اهمیتی ندارد. 160سال از ورود عکاسی به ایران میگذرد و حدود 100 سال عکاسی مطبوعات سابقه دارد اما شما نمیتوانید 10 کتاب عکس در حوزه عکاسی خبری با آن سابقه طولانی پیدا کنید. کتاب عکس منسجمی که در آن تمام رویدادهای خبری سالهای مختلف را در یک مجلد در اختیار محققان و مردم قرار دهد.
وی در پایان در مورد کابرد عکاسی مستند گفت: عکسهای مستند معاصر برای محققان جامعهشناس و مردم شناس و هر رشته دیگر اجتماعی بسیار کاربردی است و در طول زمان تاریخ یک جامعه را نشان میدهد.